Yabancı cisim yutulması ve özofagusta gıda takılması sık olan durumlardır. Yutulan yabancı cisimlerin ve özofagusa takılan gıda topaklarının büyük bir kısmı spontan olarak gastrointestinal sistemden dışarı atılırlar. Bu olguların ancak -20’si cerrahi dışı girişimlere ve %1’den azı ise cerrahi girişimlere ihtiyaç duymaktadır.
Endoskopik girişimin yapılması aspirasyon ve perforasyon risklerinin değerlendirilmesinden sonra olmalıdır.
Et ve diğer gıda topakları erişkinlerde özofagusu en sık tıkayan nedenlerdir.
Para gibi yabancı cisimler endoskopi forsepsi ile rahatça dışarı alınabilinir.
Sivri uçlu cisimlerde komplikasyon oranı %35’dir. Endoskopik olarak forseps yada snare ile tutulan cisimleri bir tüp yada kılıf içinde çıkartmak hastalarda oluşabilecek hasarı azaltmaktadır.
Yuvarlak Piller
Özofagusta kalırlarsa likefaksiyon nekrozu ve perforasyona neden olmaktadırlar.
Narkotik Madde İçeren Paketler
Plastik yada latex kondoma sarılı narkotik maddelerin yutulması ile oluşmaktadır.
Morbidite ve mortalitesi yüksek bir durum olduğundan dolayı çabuk tanınarak hızlı bir şekilde tedavi edilmelidir. Genellikle endoskopi, dilatasyon yada skleroterapi yapılırken oluşmaktadır. Diğer nedenler ise yabancı cisim yutma, kostik madde alımı, ağır özofajit, kanser, direkt penetran yada künt travmadır.
Üst özofagus perforasyonlarında boyun yada göğüs ağrısı, disfaji, respiratuvar distres ve ateş olmaktadır. Alt özofagus perforasyonlarında karın ağrısı, pnömothoraks, hidropnömotoraks ve pnömomediastineum oluşmaktadır.
Boerhaave sendromunda geniş spektrumlu İV antibiyotik tedavisine derhal başlanmalıdır. Oral alım kesilmelidir.
Servikal özofagus perforasyonları primer stur ve boyun drenajı ile tedavi edilir. Torasik özofagus perforasyonunda üst ve orta özofagusu değerlendirmek için sağ, alt özofagusu değerlendirmek için sol torakotomi uygulanır. Özofagogastrik bileşkeyi ilgilendiren perforasyonladra sol torakotomi yada median abdominal insizyonlar kullanılarak primer tamir ve fundoplikasyon yapılır.
Kimyasal hasar yapan alkali ajanlar (NaOH, KOH, NH3) ve asidik ajanlar (HCl, H2SO4), fenol, formaldehid, iyot ve konsantre hidrojen peroksittir.
Özofagoskopide tespit edilen hasar derinliği darlık oluşumu ile direkt ilişkilidir.
Akciğer ve düz karın grafileri çekilir. Batın bulguları varlığında ultrasonografi ve BT yapılmalıdır.
Endoskopiye göre hastalar; özofagus/mide hasarı olmayan, gastrik hasarlı, özofagusta lineer yanıklı ve çevresel yanıklı olarak değerlendirilir.
Asidik ajan içimlerinde nazogastrik aspirasyon yapılabilir. Dairesel 2. dereceden yanıklarda kortikosteroid tedavisi öneren merkezler vardır.
2. ve 3. dereceden perforasyonsuz olgular YBÜ’de takip edilmelidir. Alternatif yöntem ise 2. ve 3. dereceden yanıklarda eksploratris laparotomi ve tam kat nekrozlarda özofagogastrektomi, servikal özofagostomi ve beslenme jejunostomisi yapılır.
Sideroplastik disfaji ya da Plummer –Vinson Sendromu kronik demir eksikliği anemisinde servikal disfaji olmasıdır. Tedavi nutrisyonel olarak eksikliğin giderilmesi ve özofagus dilatasyonudur.
Distal özofagus webleri ya da Schatzki halkası skuamokolumnar epitelyum bileşkesinde olur. Reflü şikâyeti olmayan disfajili hastalar buji dilatasyonundan yarar görür. Hiatal hernisi olan olgularda halka rezeksiyonu ve hiatal herni tamiri yapılır.